سنگ کلیه یکی از شایع‌ترین اختلالات مجاری ادراری و یکی از دردناک‌ترین آن‌هاست. در ایالات متحده، تقریباً 1 میلیون نفر به طور سالانه، دچار حمله سنگ کلیه می‌شوند. سنگ‌ها معمولاً افراد بین 20 تا 40 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهند و البته مردان بیشتر از زنان در معرض ابتلا به سنگ کلیه هستند. همچنین وجود سابقه خانوادگی در بیماری سنگ کلیه، خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
هنگامی که کریستال در ادرار تشکیل شده و در سطح داخلی کلیه تجمع یابد، سنگ کلیه ایجاد می‌شود. کلیه‌ها دو اندام لوبیایی شکل در قسمت پایین کمر هستند. عملکرد اصلی آن‌ها حذف مواد زائد از بدن و متعادل کردن آب و مواد معدنی خون با حذف آب است. مواد زائد و آب با هم ترکیب می‌شوند و ادرار را تشکیل می‌دهند.
کلیه‌ها خون را فیلتر می‌کنند و مواد زائد آن را با مایعات اضافی بدن، به شکل ادرار خارج می‌کنند. از کلیه‌ها، ادرار به سمت حالب ها جریان می‌یابد، دو لوله نازک که کلیه‌ها را به مثانه متصل می‌کند. مثانه ادرار را تا زمانی که از طریق لوله‌ای به نام مجرای ادرار خارج شود، ذخیره می‌کند. امروز در این مقاله، می‌خواهیم به شما بهترین قرص یا محلول برای دفع سنگ کلیه را معرفی کنیم. پس با ما همراه باشید.
چه چیزی باعث سنگ کلیه می‌شود؟
سنگ کلیه رسوبات سختی هستند که از مواد معدنی و نمک تشکیل شده‌اند و در داخل کلیه شما تشکیل می‌شوند. همانطور که گفتیم، تجمع کریستال‌ها در ادرار و سطوحی از کلیه، می‌تواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود. بیشتر سنگ‌ها از کلسیم و اگزالات، ماده‌ای که در آجیل، سبزیجات برگ‌دار، شکلات و ویتامین C یافت می‌شوند، ساخته شده‌اند. سنگ‌ها ممکن است در کلیه باقی بمانند یا در حالب حرکت کنند. بیشتر سنگ‌ها به قدری کوچک هستند که بدون شرایط خاصی، از سیستم ادراری عبور می‌کنند. با این حال، هنگامی که یک سنگ بزرگتر به داخل حالب حرکت می‌کند، باعث تحریک یا انسداد می‌شود.
رژیم غذایی، اضافه وزن بدن، برخی از شرایط پزشکی و برخی مکمل‌ها و داروها از جمله علل متعدد سنگ کلیه هستند. سنگ کلیه می‌تواند هر بخشی از دستگاه ادراری شما را تحت تأثیر قرار دهد و از کلیه‌ها گرفته تا مثانه را دچار مشکل کند. اغلب زمانی که ادرار غلیظ می‌شود، سنگ‌ها تشکیل می‌شوند و به مواد معدنی اجازه می‌دهند تا متبلور شوند و به هم بچسبند.
دفع سنگ کلیه می‌تواند بسیار دردناک باشد، اما اگر سنگ‌ها به موقع تشخیص داده شوند، معمولاً آسیب دائمی ایجاد نمی‌کنند. بسته به موقعیت خود، ممکن است برای دفع سنگ کلیه به چیزی جز مصرف داروهای مسکن و نوشیدن مقدار زیادی آب نیاز نداشته باشید. در موارد دیگر، اگر سنگ در دستگاه ادراری گیر کند، با عفونت ادراری همراه باشد یا عوارضی ایجاد کند، ممکن است نیاز به جراحی باشد.
توجه داشته باشید که در صورت افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه، پزشک ممکن است درمان پیشگیرانه‌ای را برای کاهش خطر ابتلا به سنگ‌های کلیه مکرر توصیه کند. دلایل احتمالی که باعث بروز سنگ کلیه می‌شوند، عبارتند از نوشیدن آب به مقدار کم، ورزش بیش از حد یا تحرک خیلی کم، چاقی، جراحی کاهش وزن، عفونت و سابقه خانوادگی در سنگ کلیه. خوردن بیش از حد فروکتوز نیز با افزایش خطر ابتلا به سنگ کلیه مرتبط است.
سنگ کلیه چقدر شایع است؟
سالانه بیش از نیم میلیون نفر برای مشکلات سنگ کلیه به اورژانس مراجعه می‌کنند. تخمین زده می‌شود که از هر ده نفر یک نفر در طول زندگی خود دچار سنگ کلیه می‌شود. خطر ابتلا به سنگ کلیه در مردان حدود 11 درصد و در زنان 9 درصد است. سایر بیماری‌ها مانند فشار خون بالا، دیابت و چاقی نیز ممکن است خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش دهند.
چند نوع سنگ کلیه وجود دارد؟
به طور کلی چهار نوع سنگ کلیه وجود دارد که عبارتند از:
- اگزالات کلسیم
- اسید اوریک
- استروویت
- سیستین
سنگ کلیه ممکن است با دستگاه سنگ شکنی موج شوک، نفرولیتومی از راه پوست یا نفرولیتوتریپسی درمان شود.
علائم سنگ کلیه چیست؟
علائم شایع سنگ کلیه یا (kidney stone) عبارتند از:
- درد شدید در ناحیه کمر
- خون در ادرار
- حالت تهوع و استفراغ
- تب و لرز
- ادراری که بوی بد دارد یا کدر به نظر می‌رسد
ادرار دارای مواد زائد مختلفی است که در آن حل شده است. هنگامی که مقدار زیادی مواد زائد در حجم مایع کم وجود داشته باشد، کریستال‌ها شروع به تشکیل می‌کنند. کریستال‌ها عناصر دیگر را جذب می‌کنند و به هم می‌پیوندند تا عنصر جامدی را تشکیل دهند و ممکن است بزرگتر شود. مگر اینکه همراه با ادرار از بدن خارج شود.
معمولاً این مواد شیمیایی توسط کلیه از طریق ادرار دفع می‌شوند. در بیشتر افراد، داشتن حجم مایع کافی در بدن، باعث شستشوی این مواد می‌شود تا از تشکیل سنگ جلوگیری گردد. مواد شیمیایی تشکیل دهنده سنگ عبارتند از کلسیم، اگزالات، اورات، سیستین، گزانتین و فسفات.
علائم سنگ کلیه
درمان سنگ کلیه
درمان سنگ کلیه در کودکان و بزرگسالان مشابه است. ممکن است از شما خواسته شود که آب زیادی بنوشید. پزشکان سعی می‌کنند سنگ را بدون جراحی عبور دهند. همچنین ممکن است دارویی برای کمک به کاهش اسید ادرار خود دریافت کنید. اما اگر سنگ بیش از حد بزرگ باشد یا جریان ادرار را مسدود کرده و نشانه‌هایی از عفونت وجود داشته باشد، باید از جراحی برای خارج کردن آن، استفاده شود. سنگ شکنی موج شوک نیز یک روش غیرتهاجمی است که در آن از امواج صوتی پرانرژی استفاده می‌کنند تا سنگ‌ها را به قطعاتی کوچکتر و قابل حرکت، تبدیل کنند که به راحتی از طریق ادرار دفع شوند. اگر با سنگ شکن کردن هم، فرد نتوانست سنگ‌ها را دفع کند، باید جراحی صورت گیرد.
آیا کودکان ممکن است به سنگ کلیه مبتلا شوند؟
متاسفانه سنگ کلیه در کودکان 5 ساله دیده می‌شود. در واقع، این مشکل در کودکان به قدری رایج است که برخی از بیمارستان‌ها کلینیک‌های “سنگ” را برای بیماران اطفال راه اندازی می‌کنند. افزایش سنگ کلیه در ایالات متحده به عوامل متعددی نسبت داده شده است که بیشتر به انتخاب غذا مربوط می‌شود. دو دلیل مهم، ننوشیدن مایعات کافی و خوردن غذاهای سرشار از نمک است.
بچه‌ها باید چیپس سیب زمینی شور و سیب زمینی سرخ کرده را کمتر بخورند. غذاهای شور دیگری نیز وجود دارد: ساندویچ‌های دارای گوشت، سوپ‌های کنسرو شده، وعده‌های غذایی بسته بندی شده و حتی برخی نوشیدنی‌های ورزشی انرژی زا، نوشابه‌ها و سایر نوشیدنی‌های شیرین نیز در صورتی که حاوی شربت ذرت با فروکتوز بالا باشند، می‌توانند خطر ابتلا به سنگ را افزایش دهند.
چه زمانی باید برای سنگ کلیه به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت داشتن علائم و نشانه‌هایی که شما را نگران می‌کند، باید به پزشک مراجعه کنید. این علائم نگران کننده عبارتند از:
- درد شدید به طوری که نمی‌توانید یک جا بنشینید یا راحت باشید
- درد همراه با حالت تهوع و استفراغ
- درد همراه با تب و لرز
- مشاهده خون در ادرار
- مشکل در دفع ادرار
انواع روش‌ها و جراحی‌های سنگ کلیه
این چهار روش درمانی را می‌توان برای برطرف کردن سنگ کلیه استفاده کرد:
- سنگ شکنی موج شوک
- اورتروسکوپی
- نفرولیتوتومی یا نفرولیتوتریپسی از راه پوست
- جراحی باز
برخی از نوشیدنی‌هایی که به دفع سنگ کلیه کمک می‌کنند
- آب
- آبلیمو
- آب ریحان
- سرکه سیب
- آب کرفس
- آب انار
- آب ترب سیاه
راه تشخیص سنگ کلیه
در اینجا می‌خواهیم راه‌های تشخیص سنگ کلیه را با هم مرور کنیم.
- آزمایش خون
یکی از راه‌هایی که ممکن است کلسیم یا اسید اوریک بیش از حد را در خون شما نشان بدهد، آزمایش خون است. نتایج آزمایش خون به نظارت بر سلامت کلیه‌های شما کمک می‌کند و ممکن است پزشک شما را وادار به بررسی سایر شرایط پزشکی نیز بکند.
- آزمایش ادرار
آزمایش جمع آوری ادرار 24 ساعته نیز ممکن است نشان دهد که شما مواد معدنی سنگ ساز بیش از حد دارید یا خیر. برای این آزمایش، پزشک ممکن است از شما درخواست کند که دو بار نمونه ادرار را در دو روز متوالی برای آزمایش ارائه بدهید.
- تصویربرداری
آزمایشات تصویربرداری ممکن است سنگ کلیه را در دستگاه ادراری شما نشان دهد. توموگرافی کامپیوتری پرسرعت ممکن است حتی سنگ‌های ریز را هم نشان بدهد. اشعه ایکس ساده شکم، کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- سونوگرافی
یک آزمایش غیر تهاجمی که سریع و آسان انجام می‌شود و یکی دیگر از گزینه‌های تصویربرداری برای تشخیص سنگ کلیه است، سونوگرافی می‌باشد.
پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه
راه‌هایی برای کمک به جلوگیری از سنگ کلیه
گاهی می‌توانید با استفاده از راهکارهایی از بروز سنگ کلیه جلوگیری کنید. این راه‌ها عبارتند از:
- آب زیاد بنوشید
نوشیدن آب زیاد باعث می‌شود ادرار را رقیق شود و وجود مواد زائد بدن، منجر به ایجاد سنگ نشود. سعی کنید مایعات کافی بنوشید که تقریباً به طور استاندارد، هشت لیوان در روز است. ممکن است استفاده از برخی نوشیدنی‌های مرکباتی مانند لیموناد و آب پرتقال نیز به جلوگیری از سنگ کلیه، کمک کنند. سیترات موجود در این نوشیدنی‌ها به جلوگیری از تشکیل سنگ کمک می‌کند.
- غذاهای غنی از کلسیم بخورید
کلسیم رژیم غذایی به اگزالات در روده شما متصل می‌شود و در نتیجه مقدار اگزالاتی را که در جریان خون جذب شده و سپس توسط کلیه دفع می‌شود، کاهش می‌دهد. این امر غلظت اگزالات را در ادرار کاهش می‌دهد، بنابراین احتمال کمتری وجود دارد که به سنگ کلیه دچار شوید.
- کاهش سدیم (نمک)
رژیم غذایی با سدیم بالا می‌تواند باعث ایجاد سنگ کلیه شود. زیرا میزان کلسیم را در ادرار افزایش می‌دهد. بنابراین، رژیم غذایی کم سدیم برای افراد مستعد سنگ کلیه، توصیه می‌شود. همچنین کاهش مصرف سدیم برای فشار خون و قلب شما نیز مفید خواهد بود.
- محدود کردن پروتئین حیوانی
مصرف بیش از حد پروتئین حیوانی مانند گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و غذاهای دریایی، سطح اسید اوریک را افزایش می‌دهد و می‌تواند منجر به سنگ کلیه شود. یک رژیم غذایی با پروتئین بالا همچنین سطح سیترات ادرار را کاهش می‌دهد. سیترات، ماده شیمیایی موجود در ادرار است که به جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه کمک می‌کند. اگر مستعد ابتلا به سنگ هستید، مصرف روزانه گوشت خود را به مقدار مشخصی محدود کنید.
- از غذاهای سنگ ساز پرهیز کنید
چغندر، شکلات، اسفناج، ریواس، چای و اکثر آجیل‌ها سرشار از اگزالات هستند و می‌توانند در ایجاد سنگ کلیه نقش داشته باشند. اگر از سنگ کلیه رنج می‌برید، ممکن است پزشک به شما توصیه کند از این غذاها اجتناب کنید یا آن‌ها را در مقادیر کمتری مصرف کنید. مصرف بیش از حد ویتامین C به شکل مکمل نیز، ممکن است باعث ایجاد سنگ کلیه شود.
بهترین قرص یا محلول برای دفع سنگ کلیه را بشناسید
می‌خواهیم به شما بهترین قرص و محلول موجود در بازار برای دفع سنگ کلیه را معرفی کنیم تا با خرید آن‌ها از داروخانه‌های معتبر، بتوانید سلامت کلیه‌های خود را تضمین کنید و دیگر نگران سنگ کلیه نباشید.
- قطره سنکل
قطره گیاهی سنکل که تولید شرکت گل دارو می‌باشد، مناسب افرادی است که دچار سنگ کلیه هستند. در این داروی گیاهی، ترکیبات گیاهی و موثری وجود دارد که به دفع راحت‌تر سنگ کلیه کمک می‌کنند. افرادی که از دستگاه سنگ شکن استفاده کرده‌اند و می‌خواهند، سنگ‌ها را به راحتی، دفع کنند، می‌توانند از قطره سنکل استفاده نمایند و شاهد دفع سریع و راحت سنگ‌ها خرد شده باشند. علاوه بر این‌ها، قطره سنکل، از عفونت‌های ادراری مربوط به سنگ کلیه، درمان درد کلیه و تشکیل مجدد سنگ کلیه، جلوگیری می‌کند.
- محلول خوراکی اورتیکا
محلول خوراکی عصاره اورتیکا باعث کمک به دفع سنگ کلیه می‌شود و التهاب و عفونت دستگاه ادراری را کاهش می‌دهد. این دارو دارای عصاره گیاه گزنه است و بسیار ادرار آور، آنتی باکتریال و صد درصد مؤثر برای دفع سنگ کلیه است.